Meditasyon, Hindistan’da köklenen ve binlerce yıldan bu yana uygulanan bir yaşam tarzıdır. Yetkin meditatif uygulamalar, beyin fonksiyonlarını entegre etmeye, zihinsel ve fiziksel refah durumunu tetikleyen çeşitli fizyolojik mekanizmaları düzenlemeye yardım eder. Yoğun meditasyon uygulamaları, beden ve zihin arasında bir uyum sağlamaya da yardımcı olur. Böylece uyku dahil çeşitli davranış durumlarında önemli değişiklere aracılık etmiş olur. Meditasyon türleri öncesi meditasyona ilgisi yeni başlayanlar için Meditasyon Nedir? isimli yazımız ile meditasyonla tam anlamıyla tanışabileceklerini hatırlatmak isteriz.
Meditasyon yapanlar günlük meditasyonun belirgin bir şekilde zihinsel ve fiziksel sağlıklarını etkilediklerini gözlemlerler ki bu bilim insanları tarafından da onaylanmıştır. Ancak meditasyon çok eski bir kültürün parçası olarak zaman içinde değişim geçirmiş, farklı topluluklar tarafından farklı şekillere bürünmüştür. Bu değişimin parçası olarak yüzlerce meditasyon türü ortaya çıkmıştır ve hepsinin kişiye özel etkileri de farklılaşır.
Meditasyon Türleri Nelerdir?
Hangi tür meditasyon bireysel olarak sizin için daha efektif bunu bulmak için meditasyon türlerini tanımak ve yeni deneyimlerle dolu bir yolculuğa çıkmak gerekir.
Bireysel farklılıklarımız ve hayata bakış açımızda değişiklikler meditasyon teknik ve türü konusunda tercihlerimizde de değişkenliğe sebep olabilir. İç huzura yolculuğunuzda bir rehber olması için bazı en bilindik ve çok uygulanan meditasyon türlerini aşağıda sıraladık. Bakalım kendinize en uygun yolu bulabilecek misiniz?
Yönlendirmeli Meditasyon
Meditasyona başlangıç süreci genellikle bir rehber veya öğretmen eşliğinde yönetilir. Bir eğitici veya meditasyon koçu başlangıç adımlarını atmanıza yardımcı olarak ve pratiğin izlediği rotayı kafanızda oluşturarak süreci daha güvenilir kılar. Yönlendirmeli meditasyon bir rehberin önderliğinde, bu ister bilgili bir kişi ister bir aplikasyon olsun, çeşitli meditasyon teknikleri ve zihnin meditasyon esnasında takip ettiği yolları izleyerek gerçekleştirir.
Bunun için görselleştirme tekniği kullanılır. Yönlendirmeli imgeleme de denilen bu teknik ile yönlendirmeli meditasyon mümkün olduğunca farklı duyuyu uyandırarak ve zihinde resimler veya durumlar oluşturarak dinginlik ve rahatlama sağlayan bir meditasyon yöntemidir. Meditasyona yeni başlıyorsan sana en uygun meditasyon türü yönlendirmeli meditasyon olacaktır.
Vipassana Meditasyonu
Meditasyon teknikleri etkilerine göre genellikle ikiye ayrılır: huzur ve içgörü. Huzur etkisi meditasyon tekniği rahatlatma ve daha huzurlu bir ruh haline ulaşma amacı taşıyarak konsantrasyonu buna yönelik geliştiren meditasyon türlerinde görülür. Vipassana ise bir içgörü meditasyonudur.
İçgörü meditasyonları, şefkat ve bilgelik gibi özellikleri geliştirerek zihni dönüştürme hedefindedir. Genellikle meditasyon sırasında nefese odaklanılır ve o sırada hem fiziksel hem zihinsel duyularda meydana gelen değişimler üzerinde farkındalık sağlanmaya çalışılır. Her ne kadar bu iki farklı etkiye yönelik çalışılsa da bir meditasyon uygulaması bu iki etkiyi de kullandığı tekniklerle kapsayabilir.
Antik bir Hint meditasyon türü olan Vipassana, gerçekleri oldukları gibi görmek anlamı taşır ve zihin ve beden arasında derin bir bağlantı kurmak için vücuttaki fiziksel duyumlara disiplinli şekilde dikkat gösterilerek gerçekleşir. 2500 yıllık Vipassana geleneği son yıllarda etkinliğini artıran farkındalık meditasyonunun da kaynağıdır.
Samatha Meditasyonu
Samatha meditasyonu Budizm temelli bir pratiktir ve kelime anlamı huzurdur. Buddha meditative deneyimin mental anlamda etkisini ikiye ayırmaktaydı: Vipassana ve Samatha, yani İçgörü ve Huzur. Bu sebeple Vipassana ve Samatha geleneği meditasyon pratiğinin temelini oluşturur.
Samatha, zihni dengelemeyi ve sakinleştirmeyi hedefler. Dolayısıyla strese de iyi gelir. Zihni belli bir şeye odaklanma tekniği ile -çoğu zaman nefese odaklanılır- dikkat dağıtıcı endişe ve panik halinden kurtarır. Odak noktası birçok farklı tema olabilir.
Budist meditasyon geleneğinin ilk aşaması olan Samatha, Vipassana’ya da giden bir yoldu. Bu geleneğin temelinde meditasyonun zihnin geçmiş veya gelecek yerine şimdiye odaklanmasının zihinde bir dönüşüme yol açabileceği inancı yatmaktaydı.
Transandantal Meditasyon
Kelime, ses veya küçük bir cümlenin kişisel mantra olarak kabul edilmesiyle yapılan basit bir tekniktir. Gözler kapalıyken rahatça oturur pozisyonda, günde iki defa 20’şer dakika boyunca uygulanır. Bu teknik sayesinde konsantrasyon veya ekstra çaba olmadan iç huzura ulaşabilir, derin bir rahatlama ve dinlenme elde edebilirsiniz.
Oldukça spiritüel bir meditasyon formu olan transandantal meditasyonun amacı, varoluş halinin bir üst seviyesine ulaşmak ve yükselmektir. Bu pratiğin öğreticisi, uygulayıcı ile gerek mantrasını belirlerken gerek yol gösterirken bireye özel davranış gösterir. Mantra, kişinin ihtiyaç hissettiği ve zihninde değiştirebileceği ya da ruhsal deneyimi ve farkındalığı sayesinde kurtulabileceği belirli bir şey olabilir. Bu da deneyimi çok kişisel bir boyutta yaşamanızı sağlar.
Çakra Meditasyonu
Sanskritçe’de “tekerlek” anlamına gelen Çakra, vücuttaki enerji ve manevi güç merkezlerini ifade eder. Yedi çakra olduğu düşünülür ve her bir çakra vücudun farklı bir kısmında bulunur. Çakralara karşılık gelen renkler ise birbirinden farklıdır.
Çakra meditasyonu, çakraları açık ve akıcı tutmayı hedefler. Dış dünyada gelişen olay ve durumlar karşısında etkilenen çakralar dengesiz veya bloke olduğunda, iç dünyamızda da huzuru bulamayız. Fakat çakra meditasyonu ile çakralarda bir denge ve dayanıklılık sağlanması mümkündür ve bu sayede daha açık ve akıcı bir zihne ulaşırız. Tekniğinde görselleştirme kullanılır ve meditasyon sırasında kendilerine özgü renkleriyle çakralar hayal edilir.
Yoga Meditasyonu
Meditasyon uygulaması yogayla da yakından ilgilidir. Tıpkı meditasyon gibi Yoga uygulamaları da antik Hindistan’a kadar uzanır ve tıpkı meditasyon gibi çok çeşitli yoga stilleri de vardır. Bütün yoga çeşitleri esnekliği teşvik eder, zihni sakinleştirir ve kontrollü nefes egzersizleri yapmayı içerir. Yoga duruşları denge ve konsantrasyon gerektirir. Uygulayıcılar, dikkat dağıtıcı unsurlardan arınmak ve yogayı daha etkili bir şekilde yapmak için meditasyon tekniğini kullanırlar.
Bir yoga stili olan Kundalini Yoga meditasyon ile yoganın buluştuğu meditasyon formudur. Yani fiziksel olarak aktif bir şekilde yapılan hareket ile nefes egzersizi ve mantra’yı birleştiren bir meditasyon. Dolayısıyla yoga meditasyonu, fiziksel dayanıklılığı ve esnekliği artırdığı gibi günlük stresi alarak ve sinir sistemini kuvvetlendirerek ruh sağlığına da iyi gelir.
Fakat sinir sisteminde değişiklik sağlaması için “savasana” isimli bedeni rahatlatan ve gerginliği atan yoga pozisyonunun alınması önemlidir. Belirli pozisyonların alınması dikkatin dağılmasını önleyerek an’da kalınmasına da yardımcı olur.
Zen Meditasyonu
Yine antik bir Budist pratiği olan Zen, bir diğer adıyla Zazen, gerçeğe ulaşmada zihnin doğal yeteneğini uyandırmayı hedefler. Spesifik olarak dik oturulması gerekmektedir. Dik oturma pozisyonunda zihni kendi haline bırakıp nefese odaklanılarak varlık ve uyanıklık duygusu beslenmeye ve büyütülmeye çalışılır.
Zen, spesifik adımları ve postürü olduğundan genellikle bir öğretmen eşliğinde uygulanır. Bu spesifik ihtiyaçlar biraz daha fazla disiplin ve pratik gerektirir. Zen diğer meditasyon türlerinden farklı olarak nefese burunda değil karında ve karın hareketlerinde odaklanır. Deneyimli bir meditasyon uygulayıcısı iseniz ve yeni bir ruhsal yolculuk arıyorsanız Zen iyi bir adım olacaktır.
Nefes Egzersizleri ve Meditasyon
Meditasyon için nefes egzersizleri önemli yer tutar. Çoğu yetişkin nefes alırken karnını yerine üst göğsünü hareket ettirir. Meditasyon ve hatta yoga için de en iyisi, kanı daha da fazla oksijenle dolduran ve zihni sakinleştiren diyafragmatik nefestir. Diyafragmatik nefes alıp vermeye başladığınız zaman, varsayılan nefes alma düzeninin değiştiğini fark edeceksiniz. Diyafram nefesi olarak da bilinen bu egzersiz yönteminde, nefes alıp verirken karın bölgesi de hareket eder.
InnerJoy da içerisinde seküler bir uygulamadır. Dolayısıyla Budizm temelli köklü meditasyon türlerinin spiritüel yönlerinden çok sekülerleştirilmiş tekniklerini kullanır. Bunların başında Farkındalık Meditasyonu gelir. InnerJoy, meditasyon koçu görevi taşıyarak içerisinde çoğunlukla Yönlendirmeli Meditasyon barındırmakla birlikte yönlendirmesiz seçenek de sunmakta.
Başlangıçta ihtiyacınız olan desteği karşılamak için InnerJoy yanınızda!
